มาบาร์เซโลน่า ต้องรู้จักคุณเกาดี้ และ คุณหลุยส์

 

ก่อนไปเที่ยวบาร์เซโลน่า เราเองก็ไม่ได้รู้จักเกาดี้มากนัก และถึงขั้นไม่เคยได้ยินชื่อคุณหลุยส์มาก่อนในชีวิต
แต่ท่านทั้งสองนี้ คือหนึ่งในสถาปนิกชั้นแนวหน้าชาวคาตาลัน (บาร์เซโลน่า) ที่ขึ้นชื่อเรื่องการออกแบบสถาปัตยกรรม Modernismo
(ถ้าให้เจาะจงสำหรับ 2 ท่านนี้ก็จะเรียกว่า Catalan Modernism)
ด้วยศิลปะแบบ Art Nouveau หรือ นวศิลป์ ซึ่งเป็นรูปแบบของศิลปะที่ได้แรงบันดาลใจจากธรรมชาติ
และเป็นที่แพร่หลายในสมัยปลายศตวรรษที่ 19 สู่ช่วงต้นศตวรรษที่ 20 (ค.ศ.1890-1905)
พวกเขาทั้งคู่ฝากฝังผลงานสวยแจ่มไว้ในรูปแบบของอาคารทรงแปลกตา ตั้งอยู่ตามมุมนั้นมุมนี้ของเมืองมากมาย
โดยตั้งหรือไม่ตั้งใจ รับรองว่าคุณต้องได้เห็นผลงานของท่านทั้งสองในบาร์เซโลน่าอย่างแน่นอน

อันที่จริงทั้งเกาดี้และหลุยส์ ออกแบบทั้งบ้านที่พักอาศัย อาคารหลากหลายรูปแบบ เช่น โรงพยาบาล โบสถ์ คอนเสิร์ตฮอลล์ ไว้มากมาย
แต่ที่ปัจจุบันเปิดให้เข้าชมด้านในมีราวๆ 20 แห่ง แต่ละแห่งมักใช้เงินทุนส่วนตัวในการบูรณะให้สวยงามเหมือนในอดีต
เขาจึงมีการเก็บค่าเข้าชมในจำนวนที่แตกต่างกันออกไป (อยู่ที่ 8-25 ยูโร) เราจะดูแต่ข้างนอกไม่เข้าไปก็ได้
แต่ถ้าไปแล้วขอสนับสนุนให้เข้าดูอย่างน้อย 1 แห่ง เพราะงานออกแบบด้านในแสดงให้เห็นถึงอัจฉริยภาพของทั้งคู่
ขนาดคนไม่ค่อยรู้จักศิลปะอย่างเรา ยังแน่ใจได้ว่า ฉันชอบศิลปะแบบ Art Nouveau นี่ล่ะ
ฉันค้นพบตัวเองแล้ววววว! ว่ะอ่ะอ่ะ มิน่าล่ะคนถึงได้มาบาร์เซโลน่ากันมากมาย ถ้าอยุ่นานกว่านี้มีได้ซื้อตั๋วเข้าไปดูอีกแยะๆ เลย

มาทำความรู้จักคุณลุงแสนน่ารัก ผู้ออกแบบงานน่ารักๆ ทั้ง 2 ท่านกัน

Antoni Gaudi (หรือลุงอันตอนี เกาดี้)  เรียบเรียงจากที่ฟังจากไกด์และอ่านเพิ่มเติม
เป็นชาวคาตาลันแต่กำเนิด (บาร์เซโลน่าแต่ก่อนอยู่ในแคว้น Catalonia)
เกิดปี 1852-1926 (อายุ 73 ปี ก็ถือว่าอายุยืนในสมัยนั้นนะ ทั้งที่จริงควรจะยืนกว่านี้แต่ท่านเสียเพราะถูกรถแทรมชน
ก่อนจะสิ้นใจในอีก 3 วันต่อมา ฮือออ….)

แม้ไม่มีการระบุแน่ชัด แต่เชื่อกันว่าคุณเกาดีเกิดในต่างเมือง ที่ห้อมล้อมไปด้วยธรรมชาติ
ด้วยความที่เขาขี้โรคออกไปเล่นกับเด็กอื่นไม่ได้ วันๆ เลยมองออกไปนอกหน้าต่าง เห็นต้นไม้ใบไม้
ทำให้เขาชอบและเก็บเอาเส้นสายจากธรรมชาติมาเป็นแรงบันดาลใจในการออกแบบผลงานระดับโลกต่างๆ อย่างที่เราเห็นกันทุกวันนี้
และอีกสิ่งหนึ่งที่เป็นแรงบันดาลใจสำคัญในการออกแบบของเขาก็คือ ศาสนา 

คุณเกาดี้เริ่มทำงานส่งเสียตัวเองตั้งแต่ยังเรียนอยู่มหาวิทยาลัย
ด้วยการเป็นเด็กดราฟท์ให้กับสถาปนิกชื่อดังในยุคนั้นหลายท่าน
งานยุคแรกๆ แม้จะไม่หวือหวามากเท่าช่วงหลัง แต่ยึดคอนเซ็ปต์ธรรมชาติอย่างเหนียวแน่น
และ

คุณเกาดี้เป็นคนที่ชอบทำทุกอย่างด้วยตัวเอง โดยเฉพาะในขั้นตอนการพัฒนาลองผิดลองถูก
และสนุกกับการเล่นกับวัตถุดิบที่หลากหลายด้วยรูปแบบใหม่ๆ ทั้งไม้ ปูน เซรามิก และอื่นๆอีกมาก
อย่างหนึ่งที่เห็นได้ชัดก็คือการนำกระเบื้องแตกมาปะติดปะต่อเป็นศิลปะที่สวยงาม (ที่ดังๆ คือตัวซาลามานเดอร์ ใน Park Guell
หรือที่ Sentosa, Singapore นำมาทำเลียนแบบนั่นไง) บ้านบางหลังพออกแบบตัวอาคารเสร็จ
เขาก็ออกแบบเฟอร์นิเจอร์ที่เหมาะกับบ้านหลังนั้นให้ด้วย (สมัยนั้นนิยมทำกันเช่นนั้น)
เขาไม่ใช่คนชอบวาดแบบลงบนกระดาษ แต่ชอบทำชิ้นงานจำลอง 3 มิติมากกว่า

แน่นอนว่าผลงานชิ้นเอกของเขาคือ Sagrada Familia โบสถ์ที่สร้างมา 100 กว่าปีแล้วยังไม่แล้วเสร็จ
(คาดว่าจะเสร็จราวปี 2026-2028) มันคือโบสถ์ที่จะไม่มีวันเห็นได้จากที่ไหนในโลก
และเป็นสถานที่ที่มีคนเข้าชมมากที่สุดในสเปนก็ว่าได้ ปัจจุบันงานของเกาดี้ได้ถูกยกเป็นมรดกโลกจาก UNESCO ถึง 7 แห่ง!
แม้งานโปรเจ็กต์ในมือจะมากมาย แต่ปีสุดท้ายในชีวิต เขาทุ่มเทให้กับ Sagrada Familia อย่างมาก

สิ่งหนึ่งที่เราชอบในงานของคุณเกาดี้ หลังจากตะลุยดูงานเขาหลายที่
ก็คือเขาไม่ใช่คนบ้าออกแบบเน้นความสวยงามตามใจตัวเอง
แต่ให้ความสำคัญการใช้งานที่ต้องสะดวก สบาย ได้ประโยชน์จากพื้นที่สูงสุด ช่องแสงสว่างบนเพดาน อะไรแบบนี้เป็นต้น
โดยจะเอาสองอย่างที่ว่า มาผสมผสานกันได้อย่างลงตัว
ที่สำคัญคือเป็นงานที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัวมาก (ผนังโค้งพลิ้ว หลังคาลอนคลื่น เป็นต้น)

 

 

 

 

คุณหลุยส์ (Lluís Domènech i Montaner)
เกิด 1850 -1923 เป็นชาวคาตาลันแต่กำเนิดเช่นเดียวกัน
ตอนแรกคุณหลุยส์ตัดสินใจเลือกเรียนคณะ Natural Science (วิทยาศาสตร์ธรรมชาติ) และฟิสิกส์
ก่อนจะเปลี่ยนมาเรียนสถาปนิกในที่สุด (เขาสุดยอดมากที่รู้จักตัวเองตั้งแต่เรียนมหาลัย!)
เมื่อทำงานเขาก็เป็นคนหนึ่งที่ออกแบบผลงานสไตล์ modernisme ที่สะท้อนความเป็นคาตาลันออกมาในงานเช่นกัน
ด้วยกระแสความดังของคุณเกาดี้ ทำให้งานของคุณหลุยส์เป็นที่รู้จักในวงกว้างตามไปด้วย

ผลงานเด่นๆ ของเขาคือ Hospital de Sant Pau และ Palau de la Música Catalana
อันแรกคือโรงพยาบาลเก่าที่ปัจจุบันกลายเป็นออฟฟิศขององค์กรระดับโลกเช่น UNESCO
ส่วนอันหลังคือ music hall ที่เปิดให้เข้าชมได้ จุดเด่นในนั้นคือ stained glass ที่แทนที่จะชูยอดขึ้นสูงสู่หลังคา
กลับพุ่งลงมาสู่พื้นดิน อันเป็นเอกลักษณ์หนึ่งในงานเขา (และคุณเกาดี้) ที่มักจะออกแบบงานในตรงกันข้ามกับที่ควรจะเป็น

อีกหนึ่ง Signature ของคุณหลุยส์ก็คือตรงมุมอาคารที่เขาสร้าง จะออกแบบให้โค้งเป็นห้องกลม
บางหลังจะเป็น stained glass สวยแจ่ม แต่บางหลังก็เป็นกระจกเฉยๆ และเขาจะมีช่างคู่บุญที่ไปทำงานไหนก็จะไปด้วยกันตลอด
ทำให้ผลงานที่ออกมาจะมีลักษณะคล้ายคลึงกันอยู่

ส่วนตัวชอบงานคุณหลุยส์ตรงความกระจุ๋มกระจิ๋ม (ไม่แน่ใจว่าในอดีตมันเป็นมากขนาดนี้หรือเปล่า แต่ตอนนี้มันน่ารักมาก)
มีลายดอก สีพาสเทล และฯลฯ แบบดูไปเคลิ้มไป